Επιστημονικό ενδιαφέρον αλλά κυρίως προβληματισμό μου φέρνει το σενάριο διείσδυσης της ανθρωπότητας σε ένα εντελώς ηλεκτρονικό δυνητικο περιβάλλον, διεισδύσει σε βαθμό πνιγμού και μόνιμης κατοικίας σε αυτό το υποπραγματικο περιβάλλον. Βλέποντας από πρώτο χέρι άτομα γύρω μου να ζουν εντελώς αποκομμένα από τους ανθρώπους γύρω τους και διαδικτυακά να απεικονίζουν μια εικόνα εντελώς ασύμβατη με την πραγματικότητα, να πραγματεύονται συναισθήματα και καταστάσεις διαδικτυακά που δεν έχουν ποτέ πραγματευτεί από κοντά και γενικά ζώντας σε ένα παράλληλο σύμπαν. Τώρα έχουμε τις μαμάδες και τις γιαγιάδες να λένε «κλειστό αυτό το χαζοκούτι» αλλά τι γίνεται όταν αυτό το σκηνικό αποκτήσει μονιμότητα στην κουλτούρα: Πρόσφατα έβλεπα ένα τρομαχτικό ντοκιμαντέρ για την Ιαπωνία όπου άνθρωποι έμεναν στην κυριολεξία σε ίντερνετ καφέ, είχαν τα δικά τους μικροσκοπικά δωματιάκια, από τα όποια σπανίως βγαίνουν καθώς και αφού ο υπολογιστής τους είναι ο κόσμος τους. Υπάρχουν δωμάτια σε κάθε μεσαιο-μεγαλο ίντερνετ καφέ της Ιαπωνίας, που αρχικά εμφανίστηκαν για να κοιμίζουν τους χρήστες που ολονυκτία έπαιζαν στον υπολογιστή (αυτό το σκηνικό θυμίζει ιδιατερα τα opium dens) και σήμερα έχει πάρει και πιο ενσωματωμένες διαστάσεις καθώς υπάρχουν άνθρωποι με ανάγκη πολύ φτηνής στέγασης με τα απαραίτητα για την δουλειά τους/ζωη τους υλικά… την σύνδεση ίντερνετ και τον υπολογιστή. Φαντάζει δυστοπικ;o το σενάριο ενός ανθρώπου να μένει επί 7 χρόνια σε ένα ίντερνετ καφέ, περνώντας το 80% του χρόνου του μέσα στο δωματιάκι του κοιτάζοντας μια οθόνη…αλλά είναι πραγματικό. Το ερώτημα είναι ότι τι γίνεται όταν αυτό το φαινόμενο γίνει πιο διαδεδομένο…θα γίνει ποτέ πιο διαδεδομένο; Γίνεται η ανθρωπότητα να χάσει επαφή με το πραγματικό και να επαναπροσδιοριστει μέσα από ένα εντελώς δυνητικό περιβάλλον; Να παντρεύεται, να βγαίνει, να μιλάει, να αγοράζει, να χαίρεται, να σκέφτεται μέσα στο διαδίκτυο, μέσα από αβαταρ, μέσα σε ένα εντελώς virtual περιβάλλον. Απο την μια ακομα δεν εχουμε ερευνησει την επιπτωση του διαδικτυου στην ζωη του ανθρωπου, και δεν μπορουμε να συσχετισουμε το κατα ποσο "πραγματικη" επιπτωση εχει ενα τετοιο περιβαλλον στον ανθρωπο...παιζουν πολλοι παραγοντες, περιβαλανικοί, πολιτιστικοί, και προσωπικοι του καθενος στον βαθμο που το διαδικτυο και τα δρωμενα αυτου αποτελουν την πραγμιτκη του ζωη. Και εφοσον δεν εχει καν εξακρυβωθει αυτο, θα χανομασταν ακομη πιο πολυ σε ενα σεναριο απολυτης διείσδυσης στο διαδικτυο, (το νεο ονειρο στο οποιο θα μεταναστευει ο κοσμος θα ειναι το διαδικτυο οχι η αμερικη...αλλα οχι μονο μεταναστευση, ηδη γενιες θα εχουν γεννηθει (και εχουν γεννηθει και ειμαι μια απο αυτες) με αναποσπαστο στοιχειο τους την ιντερνετιακη ζωη ), για δουλειες, διασκεδαση, φιλιες, αυτοπεποιθηση, τα παντα. Και τι κανουμε εκει; Απο που το προσεγγιζουμε το θεμα; Θα σπασει ο ορος εθισμος στο διαδικτυο/κινητο γιατι εντελει ο πολιτιστικος κανονας θα το αποψυχιατρικοποιησει;
0 Comments
Η εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) έχει προχωρήσει στην ανάπτυξη ρομπότ με ανθρώπινα φυσικά χαρακτηριστικά ενώ η έρευνα εστιάζει το ενδιαφέρον της στην ανάπτυξη συναισθημάτων σε αυτά τα ρομπότ. Ποιά είναι η άποψή σας; Μπορεί ο άνθρωπος να αναπτύξει σχέσεις με τα ρομπότ και (διαπροσωπικές, κοινωνικές); Ποιά προβλήματα μπορεί να αναδυθούν;
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι σε αρκετά εξελιγμένα στάδια... αλλά σίγουρα δεν έχει φτάσει τα επίπεδα της επιστημονικής φαντασίας που βλέπουμε στις ταινίες. To πρώτο Chat bot είδε το φως της μέρας το 1994 και μέσα στο 2007 είχε προχωρήσει σε ένα απίστευτο επίπεδο όπου μπορούσε να σου απαντήσει ακριβώς όπως θα σου απαντούσε μια επαγγελματική και τυπική γραμματέας που την έχεις καθοδηγήσει να δίνει συγκεκριμένες πληροφορίες (ακόμα και το χιούμορ της βλέπεις ότι είναι είναι καθοδηγημένο από ένα πνεύμα εκτέλεσης οδηγιών). Τι θεωρείται ανθρωπινό? Ποια κουλτούρα και πολιτιστικά στάνταρ ακολουθούν αυτά τα νοητικά συστήματα? Όταν μιλάμε για αντιγραφή του ανθρώπου δεν μιλάμε απλά για λογικές αποκρίσεις, που είναι το μόνο είδους αποκρίσεις που μπορεί να έχει η μηχανή, ακόμα και το συναίσθημα που θα της προγραμματίσουμε είναι προϊόν λογικού προγραμματισμού. Δεν δομούμε ένα ανθρώπινο αντίγραφο... αλλά ένα σύστημα που στηρίζεται σε συγκεκριμένα πολιτιστικά πρότυπα που το βοήθα να ανθρωποδείχνει, και το ίδιο αυτό πολιτιστικό πρότυπο είναι το μόνο πρότυπο πάνω στο όποιο μπορεί να στηριχθεί η "ανθρωποφάνεια". Οτιδήποτε εκτός του "συμπεριφοριστικού όντως" -που είναι η μόνη τεχνητή νοημοσύνη που έχει φτιάξει ο άνθρωπος δείχνει εντελώς ακατανόητο και χαλασμένο, και οποιαδήποτε προσαρμογή αυτού του "Ορθολογική γραμματέας" όντως σε ένα μη δυτικό περιβάλλον φαίνεται ξένο, περίεργο και φοβιστικό. Βρισκόμαστε ακόμα στο uncanny alley της τεχνητής νοημοσύνης, η αντιγραφή του ανθρώπου είναι άπειρος ποιο περίπλοκη και οι πληροφορικάριοι προσπαθούν να τον αναπαράγουν μόνο με λογικό προγραμματισμό και μηχανική κίνηση... ΔΕΝ ΚΑΤΑΝΟΕΊΤΑΙ ΤΟ ΠΑΡΆΔΟΞΟ ΤΟΥ ΌΤΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΕΝΌΣ ΑΝΘΡΏΠΙΝΟΥ ΤΕΧΝΗΤΟΎ ΑΝΘΡΏΠΟΥ ΤΟ ΚΑΘΙΣΤΆ ΈΝΑ ΜΗ ΡΟΜΠΌΤ! Γιατί αν ο άνθρωπος αναμφισβήτητα είναι ένα ων που μπορεί να προγραμματιστεί και αυτό-προγραμματίζεται από χίλιες πήγες, και αντιδρά στον "προγραμματιστή" και αγνοεί εντολές για να ικανοποιήσει το συναισθηματικό του συμφέρον, it takes a lot less to trick machines than trick people. Όποτε η έννοια της ανθρωπινής τεχνητής νοημοσύνης προϋποθέτει να αποδράσει από το natural intelligence (NI) και αυτό δημιουργεί ένα παράδοξο. Artificial Inteligence βλέπουμε όλη την ώρα στα βιντεοπαιχνίδια, και φαίνεται απίστευτο το πόσο καλοί παίχτες είναι (μερικές φορές) όταν χάνεις στο παιχνίδι από αυτά τα npc’s, αλλά αυτό δεν τα καθιστά έξυπνα, δεν έχουν νοημοσύνη, έχουν μηχανική λογική ακολουθία κανόνων που μας δίνουν την ψευδαίσθηση μέσω της γραφικής τους εξωτερικής εμφάνισης (στρατιώτης, πριγκίπισσα, ζωάκι) ότι ζωντανό-δείχνουν. Συμπληρώνουμε πολλά κενά της «συμπεριφοράς» τους μόνο από τον ρόλο του οποίου του έχει ανατεθεί, πολλές φορές ο σχεδιασμός( συνδυασμός animation κίνησης, γραφικών, ήχου) είναι τόσο καλός που όντως νιώθεις κάτι βιωματικό. Και με αυτό θα μπω στο αν μπορεί ο άνθρωπος να αναπτύξει σχέσεις με τα ρομπότ, ναι φυσικά μπορεί, εδώ δημιουργεί σχέσεις με αντικείμενα, με αόρατες υπάρξεις στα Ουρανία, με ζώα, με ταμαγκοτσι, κυριολεκτικά με ένα λιγοστό αριθμό από πιξελ που πολλές φορές περνούν αδιευκρίνιστες μορφές. Θυμάμαι πριν μπόλικα χρόνια είχα δει στην τηλεόραση έναν ρομποτικό σκύλο, σε ένα καρτούν, ο σκύλος ήταν κανονικός σκύλος, γάβγιζε έπαιζε, ήταν απλά σαν μια νέα ράτσα. Μέτα από λίγα χρόνια βγήκαν κάτι ρομποτικα σκυλιά στην αγορά, τα όποια είχαν ξετρελάνει τα παιδιά, όλοι είχαν σπεύσει να αγοράσουν ένα ρομποτικό κατοικίδιο σε μορφή σκυλιού, δεινοσαύρου ή των καταραμένων furby. Γρήγορα όμως απογοητευτήκαμε παρά τις φιλοδοξίες μας, το αντικείμενο που προσπάθησε να αντιγράψει την πραγματικότητα με ένα φουτουριστικό αππεαλ κατέληξε ένα ακόμη παιχνίδι στο ράφι των παιδιών ξεχασμένο. Όμως τα παιχνίδια δεν είναι μόνο για παιδιά, στην Ιαπωνία υπάρχει μια τεράστια αγορά βιντεοπαιχνιδιών που της κατηγόριας των Dating Simulators, έχεις ένα προφίλ με το όποιο μιλάς και διαδραματίζεσαι σε σενάρια με ρομαντικούς και φιλικούς συντρόφους, αυτό το είδος παιχνιδιών είχε αρχικά απήχηση στην Ιαπωνία λόγο της αποξενωτικής φύσης μιας χαοτικής μεγαλούπολης, των οικονομικών/χρονικών πιέσεων και της πολιτιστικής σημασίας της δέσμευσης στην χωρά, καθιστώντας το dating ένα είδος πολυτελείας. Με την δύσκαιρη εξέλιξη των πραγμάτων αυτό το είδος παιχνιδιών βρήκε κοινό σε παγκόσμια κλίμακα. Το σημαντικό είναι ότι αποδεσμεύεται αυτό το είδος «ρομποτικών σχέσεων» από την ηθικά ανάρμοστη συμπεριφορά του να έχεις μια ρομποτική κούκλα για δεσμό, που πιο εύκολα να ταυτοποιηθεί ως ένα ψυχικά διαταραγμένο θέαμα. Η σχέση ανθρώπου με τα ρομπότ για να υφίσταται πρέπει να είναι πρακτική να έχει ζητήσει πέρα από αυτή της τάσης, και να ύπουλα να μιμείται μια συναισθηματική σχέση. Καθώς όμως συνδεόμαστε με αυτά τα μηχανήματα οι ανθρώπινοι κανόνες κοινής ευπρέπειας υπονομεύονται και αντικειμενοποιείται εντέλει αυτή η σχέση και σε μεγαλύτερη κλίμακα αντικειμενοποιείται και η ανθρωπινή σχέση. Πχ με την σιρι, υπήρχε μια πρακτική σχέση όπου η σιρι με την γυναίκεια φωνή της και το χιούμορ της σου έλυνε τα χέρια από το να ψάξεις και πολλές φορές έπαιρνε την μορφή ενός ανθρώπου παγιδευμένου μέσα στην μηχανή, αλλά πλέον αντιμετωπίζεται ως απλά ένα περιβάλλον χρήστη, όπως η alexa όπως κάθε voice navigating interface. Πρόσφατα είδα μια ενδιαφέρον έκθεση ενός καλλιτέχνη που είχε μια σειρά από ρομπότ που δήθεν παρείχαν διάφορες υπηρεσίες, όπως το να χαϊδεύουν έναν κατάκοιτο άνθρωπο καθηλωμένο στο κρεβάτι του ώρες πριν πεθάνει μονός και του λέει λέξεις συντροφιάς, ή ένα άλλο ρομπότ που σχεδιάστηκε να φέρεται σαν το εγγονάκι της γιαγιάς στο γηροκομείο και να της λέει πως την αγαπάει και διάφορα γλυκόλογα και νάζια, δεν γίνεται διαβάζοντας αυτά τα πράγματα να μη σας έρχεται κάποια εικόνα δυστοπίας. Κι όμως υπάρχουν ρομπότ σε οίκους ευγηρίας σχεδιασμένα να παρέχουν συντρόφια, σε μορφή μιας αφράτης φώκιας που κάνει σαν μωρό και αλλά σε μορφή γκουβερνάντας. Από την μια νιώθω μια λύπηση για αυτό το σκηνικό, από την άλλη, από την στιγμή που τους ικανοποιεί κάποιους τότε μπορεί να θεωρηθεί λειτουργικό. Θα ήθελα να τελειώσω τον λόγο αυτό λέγοντας ότι βιαζόμαστε τόσο να βυθιστούμε στον κόσμο των ρομπότ και στο «μέλλον» λες και βιαζόμαστε να αποδράσουμε τις σχέσεις μας με τους ανθρώπους. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ο ένας τον άλλον και καταφεύγουμε στην δημιουργία ενός άβολου προγράμματος που είναι σχεδιασμένο και προγραμματισμένο για να μας ικανοποιεί. Το καπιταλιστικό σύστημα προσπαθεί να χρηματοποιήσει τα πάντα μέχρι και το να ανοίγεις τα φώτα του σπιτιού σου γίνεται μέσω του «ρομπότ» που του δίνεις εντολές ποιες συσκευές να ανοίξει…τις πιο απλές και αυτονόητες πράξεις, να ψάξεις κάτι στο google. Πληρώνει ο μοναχικός μίζερος άνθρωπος να κάνει σεξ με μια κούκλα, ο άλλος πληρώνει για να νιώσει αγάπη από έναν ψηφιακό ανιμε χαρακτήρα, ο άλλος πληρώνει να έναν ψηφιακό χαρακτήρα να του κρατάει φιλική συντροφιά. Ένας ψηφιακός/τεχνητός δάσκαλος, ένας ψηφιακός/τεχνητός σκύλος. Ακούγονται σενάρια δυστοπικά αλλά είναι αληθινά και δείχνει το πόσο οι άνθρωποι δεν μπορούν να παρέχουν ο ένας για τον άλλον, μια παραίτηση από τον ρολό του ανθρώπου, η αδυναμία αντίστασης στο δυσλειτουργικό σύστημα γεννάει την ανάγκη μιας τεχνητής λύσης που θα ρίξει στόκο στο κενό ρήγμα αντί να ελέγξει τις υποδομές. Προσβάλλεται ο ανθρωπισμός σε αυτή την ευγενή προσπάθεια δημιουργίας ενός τεχνητού ανθρώπου, αγνοείται ο άνθρωπος. Θα καταλήξουμε να φτιάχνουμε τεχνητή νοημοσύνη με ψυχικές διαταραχές. 6. Κριτική σκέψη...
Ένα φιλτράρισμα μιας πληροφορίας μέσα από το σύνολο των γνώσεων και παραδοχών ενός ανθρώπου με αποτέλεσμα να αντιπαραθέτονται λογικά στοιχεία και προβληματισμοί που η αρχική πληροφορία ή ο πομπός της, δεν είχε υπόψιν για αυτά. Η νοητική και συναισθηματική λειτουργία κατά την οποία το άτομο αξιολογεί την αξιοπιστία των πληροφοριών και αποφασίζει τι να σκεφτεί ή τι να κάνει μέσω συλλογισμών που γίνονται με βάση όλα τα δυνατά στοιχεία που μπορεί να έχει στη διάθεσή του σύμφωνα με το λεξικό. Υπάρχει η οπτική ότι οποιαδήποτε μορφή πληροφορίας είναι μορφή ηγεμονικών και αντι-ηγεμονικών παραδοχών, γιατί για να θεμελιώσεις αυτή την γνώση που καταναλώνεις πρέπει να την βασίσεις πάνω σε θεμελιώδες πυλώνες κοσμοθεωρίας, και από την άλλη μεριά είναι οι φιλόσοφοι και οι καλλιτέχνες που προσπαθούν να αγγίξουν το παράδοξο και το μεταφυσικό, καταρρίπτωντας τις ηγεμονικές παραδοχές, αλλά ταυτόχρονα αφήνουν μια πραγματικότητα να αιωρείται ατέλειωτη. Η κριτική σκέψη έχει σχετιστεί υπερβολικά με μια αρνητική έννοια, απάρνηση, επικριτική, μια ματαίωση... πού μπορεί κανείς να υποθέσει ότι η κριτική σκέψη σημαίνει ότι δεν αποδέχεσαι τον άλλον μέχρι και σε προσωπικο επίπεδο και γενικότερα έχεις μια αντιδραστική τάση. Αυτός είναι ο νούμερο ένα εχθρός της κριτικής σκέψης, ο σκοπός με τον οποίο ασκείται. Η ανόθευτη κριτική σκέψη δεν πηγάζει από κανένα πληρωμένο περιοδικό, δεν προέρχεται από κάποιο σαδιστή απορριπτικό χαρακτήρα για να ικανοποιήσει το βίτσιο του, δεν ματαιώνει την πληροφορία αυτού καθαυτού (το λογικό συνάθροισμα των πληροφοριών, δηλαδή η ύστερη επεξεργασια των δυο πληροφοριών είναι αυτό που ενδεχομένως να ματαιώσει την αρχική πληροφορία). Και πολύ κακός αν υπάρχουν κίνητρα πίσω από την κριτική σκέψη με σκοπό του εγωισμού, του χρηματισμού, της προώθησης αντίθετων ιδεολογιών. Η κριτική σκέψη είναι μια όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική παράθεση άλλων απόψεων που σχετίζονται με την αρχική πληροφορία, είναι το είδος σκέψης που προσπαθεί να μείωση την απόσταση του ανθρώπου από την επιστημονική μέθοδο και αντικειμενικότητα. Οποιοδήποτε εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ύπουλο τρόπο, και δυστυχώς μέχρι και η έννοια του ανθρωπισμού μπορεί να χρησιμοποιηθεί εγωιστικά. Κριτική σκέψη πρέπει να ασκείται και στην κριτική σκέψη. Πρόσφατα είδα έναν πίνακα του gabriel von max "monkeys as judges of art" που απεικονίζει ότι αναγράφει ο τίτλος, κάτι μαϊμούδες να χαζεύουν έναν πίνακα. Ο Von max ήταν αριστοτέχνης του ρεαλισμού και ξακουστός καλλιτέχνης, παρά την εξύμνηση του, διέκρινε την στεγνότητα των κριτών που δεν εκτιμούσαν την τέχνη αυτού καθαυτού αλλά τσέκαραν ένα τσεκ λιστ εκλαμβάνοντας μηχανικά την τέχνη ανάλογα με την ζήτηση που είχε στο εμπόριο και τις τάσεις που καθιέρωναν αριστοκράτες και διασημότητες. Αυτό το είδος σκέψης είναι μια ευκαιρία να τεστάρουμε τις γνώσεις μας, να δούμε τι λείπει, να μην νομίζουμε ότι ξαφνικά φωτιστήκαμε και διαθέτουμε την απόλυτη γνώση λες και είμαστε κάποιος μεσσίας. Είναι ένα παραγωγό της ελευθέριας του λόγου και της δημοκρατίας, απωθεί τον δογματισμό, την απολυτότητα και αν κάποιος θίγεται που δεν είναι αψεγάδιαστος η κατάλληλη απάντησή δεν θα ήταν επίθεση αλλά αντεπιχειρήματα. Τέλος και κυρίως, μας βοηθάει να τεστάρουμε τις γνώσεις και τεχνικές μας, είναι ένα "εργαλείο" που απαγορεύει την τετριμμένη και παρωχημένη γνώση. Αν δεν σταματήσουμε να προσθέτουμε εποικοδομητικά σχόλια τότε σταματάμε την ανάπτυξη και ελώνουμε στο σημείο που ξεκινήσαμε. Η κριτική σκέψη δεν έχει σκοπό να αποδομήσει, αλλά να αποκαλύψει τα κενά, να προτείνει συμπληρώσεις, είναι μια ευκαιρία για ανάπτυξη και τελειοποίηση. Μια δυνητική κοινότητα
«Fifty Cent Party»: https://www.bloomberg.com/news/articles/2016-05-19/china-seen-faking-488-million-internet-posts-to-divert-criticism Η Κίνα ελπίζει να ενισχύσει την πίστη στο Κομμουνιστικό Κόμμα, εθνικισμό και σοσιαλιστικές αξίες μέσω των social media. Το κυβερνών κόμμα φοβάται ότι χάνει τη μάχη για τις καρδιές και τα μυαλά - ιδιαίτερα μεταξύ techsavy millenials - νέων που έχουν μεγαλώσει με δυτικές ταινίες, μουσική και τηλεόραση. Πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι η μεγάλη πλειοψηφία των κινεζικών φοιτητές προτιμούν τα στοιχεία της φιλελεύθερης δημοκρατίας σε αυταρχικό κράτος της Κίνας. Για να προσεγγίσει αυτές τις ιντερνετιακές γενιές, ο πρόεδρος XI έχει παραγγείλει αξιωματούχους προπαγάνδας για αντιμετωπίσει ξένες επιδράσεις στην εθνική ποπ κουλτούρα. Ενώ τα προϊόντα αυτών των προσπαθειών στυλιστικά είναι παρόμοια με τα δυτικά πρότυπα, το περιεχόμενο είναι σαφώς κινέζικο. Μιλάμε για 488 εκατομμύρια ποστ τον χρόνο που διαδίδονται μέσα από ψεύτικους λογαριασμούς και μποτς, είτε ποστάροντας τα ως σχολια σε δημοφιλείς σελίδες είτε ψηφίζοντας αυτά τα πόστ για να ανέβουν σε δημοτικότητα σε ιστοσελίδες «χαζομερείας» (αντίστοιχα ασιατικά reddit, 9gag, imgur…). Tο όνομα αυτής της ομάδας προέρχεται από το ότι κάθε πόστ κοστίζει στην κυβέρνηση 0,5 γιεν (που ισοδυναμει σε 6 λεπτα του ευρώ). Ένα αλλο περιστατικό δυνητικής κοινότητας που είδα με τα μάτια μου και δεν μπορούσα να το πιστέψω, ήταν οι λογαριασμοί της κυβέρνησης του Duterte στις Φιλιππίνες. Ο Duterte έχει ολόκληρο στρατό από προφίλ που σχολαστικά ψάχνουν το ίντερνετ για να εντοπίσουν αν λέγεται κάτι ενάντια στον πρόεδρο και να αρχίσουν εκατοντάδες σχόλια αντιεπιχειρημάτων με ψευδή claims. Κυρίως αλλά όχι μόνο, για να καλύψουν τα γεγονότα με τους σκοτωμούς ναρκομανων, αλλά ο τίτλος ναρκωμανης χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση ως μάσκα για την εξολόθρευση οποιουδήποτε πολιτικού αντιπάλου. Και έκπληκτος μια μέρα, σε ένα ποστ του Channel 4 news όπου μιλούσαν για τις παραβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Dutetrte είδα live χιλιάδες ψεύτικα προφίλ φιλιπινεζων να επιτίθενται στην αυθεντία της σελίδας, https://www.rappler.com/newsbreak/investigative/148347-fake-accounts-manufactured-reality-social-media Περιγράψτε γιατί ένα άτομο να συμμετέχει σε μια δυνητική κοινότητα. Για ποιούς λόγους; Είναι απαραίτητο αυτη η δυνητική κοινότητα να υπάρχει ήδη ως κοινότητα στο φυσικό περιβάλλον; Μια κοινότητα έχει ημερομηνία λήξης;
Ως κοινωνικό ων ο άνθρωπος έχει την ανάγκη του ανήκειν, για να είναι λειτουργικό μέρος μιας κοινωνίας πρέπει να συμμετέχει στα κοινά και να κοινωνικοποιείται σε ομάδες στις οποίες συσχετίζεται με τα υπόλοιπα μέλη. Το πέρασμα στην ψηφιακή εποχή δεν σήμανε την αρχή της δυνητικότητας, νοητικές ομαδοποιήσεις, και κοινωνικές αναπαραστάσεις ομάδων υπήρχαν ενίοτε. Στην ψηφιακή εποχή αυτή η δυνητική κοινότητα που κάποτε υπήρχε ως νοητική ομάδα, τώρα μπορεί να δημιουργηθεί σε ψηφιακή μορφή (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι νοητικές δυνητικές κοινότητες δεν παύουν να υπάρχουν και σε ένα ψηφιακό περιβάλλον). Πληθώρα λόγων για να συμμετέχει, από πολύ βασικούς, όπως το ότι σε αναγκάζει το εκπαιδευτικό ίδρυμα ή ο εργοδότης σου, γιατί δεν θέλεις να μείνεις έξω από τα πρόσφατα δρώμενα και κυρίως γιατί σίγουρα υπάρχει κάποια ομάδα που εξυπηρετεί τα ενδιαφέροντα και συμφέροντα σου σε διάφορες μορφές, είτε είναι ψώνια, είτε νομικές συμβουλές, είτε καλλιτεχνικές ανταλλαγές, είτε χιούμορ, είτε συνωμοσίες, τα πάντα (μέχρι και για τις αρκούδες panda). Δεν χρειάζεται να υπάρχει στο φυσικό περιβάλλον, αλλά από την στιγμή που υπάρχουν χρήστες με φυσική υπόσταση που συμβάλλουν και με φυσική εισαγωγή δεδομένων σε αυτές τις ομάδες, δεν είναι εν μέρη και αυτή μια κοινότητα στο φυσικό περιβάλλον? Απλά είναι διάσπαρτα στον χώρο (και χρόνο αν είναι σε διαφορετικά time zones) τα μέλη. Μια κοινότητα μπορεί να τερματιστεί, αλλά όχι απαραίτητα με την έννοια της εξολόθρευσης, αλλά της αλλαγής/μετουσίωσης/μεταμόρφωσης των φυσικών της χρηστών. Πχ το myspace νέκρωσε ουσιαστικά, οι χρήστες δεν έπαψαν όμως να ζουν, πήγαν σε αλλά μέσα δικτύωσης. Ή το vine, ενώ διαγράφηκε η σελίδα και οι λογαριασμοί έκλεισαν, τα βιντεακια υπάρχουν ακόμη ανεβασμένα στο youtube. Αλλά ο διαφορετικός τρόπος έκφρασης αυτής της σελίδας (βιντεάκια μικρού μήκους) ήταν ένα μέσο που υπήρχε μόνο σε εκείνη την σελίδα, αυτός ο περιορισμένος χρόνος και το στυλ που αντιπροσωπεύει η σελίδα έχουν πάψει, αλλά σίγουρα οι χρήστες μεταφέρουν τέτοια μοτίβα σε άλλες πλατφόρμες. α) Με ποιούς τρόπους μπορεί κάποιος να παρουσιάσει τον εαυτό του στο διαδίκτυο;
β) Αν κάποιος επιθυμεί να διαγράψει τη διαδικτυακή του ταυτότητα, μπορεί να το κάνει; Πως; (Πειραματιστείτε δημιουργώντας προφιλ διαδικτυακά και στη συνέχεια προσπαθήστε να τα διαγράψετε. Μπορείτε; Περιγράψτε την εμπειρία σας.) Στο διαδικτυο μπορεις να εισαι οπιος θελεις να εισαι, η καλυτερη εκδοχη του εαυτου σου, μονο η "καλη" πλευρα του εαυτου σου. Μπορεις να δημοσιευσεις τις φωτο με την καλυτερη οπτικη γωνια και να τις επεξεργαστεις ωστε να φαινεσαι ολο και λιγοτερο το πως πραγματικα εισαι. Βεβαια ταυτοτητα διαφορετικη εχεις οταν γραφεις ενα μπλογκ με ιδεες/αποψεις δικες σου ή και πιο λογοτεχνικες ακομη, και διαφορετικη ταυτοτητα/περσονα μπορεις να υιοθετησεις οταν αυτα ειναι ανωνυμα. Μπορεις να εχεις και το σοβαρο προφιλ, το επαγγελματικο. Οπως ειδα και προσφατα ενα διαγραμμα οπου εδειχνε το λινκντιν στον εναν πολο (επαγγελματικο) το τγουιτερ και το φαισμπουκ στην μεση (επαγγελματικο και προσωπικο) και στην αλλη ακρη το ινσταγκραμ (προσωπικο) και ουσιαστικα σε καθε ενα υπαγεσαι σε ενα διαφορετικο πλαισιο, το κοινο και οι απαιτησεις ειναι διαφορετικες και ενω εισαι το ιδιο ατομο σε διχοτομεις σε 4 λογαριασμους βεβαια το ενδιαφερον ειναι οτι ε και σιγα τα αβγα! Και στην πραγματικη ζη εχουμε χιλιες διαφορετικες ταυτοτητες, στην μαμα μας φερομαστε αλλιως, στον μπαμπα αλλιως, στην γιαγια αλλιως, στην αδερφη αλλιως, σε καθε φιλο φερομαστε αναλογα με το που τον τοποθετουμε, και σιγουρα ολες οι κοπελες μας δεν ειχαν την ιδια αντιμετωπιση. Οταν μετακομιζουμε ειναι ευκαιρια στην νεα πολη να ξεκινησουμε απο το μηδεν, και σε μια μεγαλη πολη εισαι οσο ανωνυμος, αγνωστος και αποξενομενος κολυμπωντας σε μια λαοθαλασσα αμορφων ανθρωπων όσο και οι υπόλοιποι "ασήμαντοι". . Αυτο ομως που ειναι ξεχωριστο στο ιντερνετ ειναι οτι δεν εχεις φυσικη υποσταση, δεν χρησιμοποιεις ολες τις αισθησεις σου για να επικοινωνησεις και για να βιωσεις τον κοσμο. Καπως αποδεσμευεσαι απο μερικα ερεθισματα, μπορεις να επεξεργαστεις το τι θα πεις και το τι θα δειξεις, πολλες φορες αναγκαζεσαι να επικοινωνησεις μεσω τις δυνατοτητες των μεσων, δηλαδη πρεπει να διαμορφωσεις αυτο που επικοινωνεις ωστε να μπορει να περασει μεσα απο το μεσο. Η απωλεια της φυσικης υποστασς απαλειφει την πιο σημαντικη οψη της "πραγματικης" μας υποστασης, την πρωτη ματια, την αποψη που δημιουργουν οι παρατηρητες απο τις επιφανειακες οπτικες πληροφοριες. Στο ιντερνετ εισαι ενας εγεκφαλος που επικοινωνει, δινονται αλλες διαστασεις του τι ειναι η επικοινωνια, πρεπει ειτε να σιμιουλειτ μεσω της αφηγησης το κλιμα και την αισθηση μιας συζητησης ειτε να φερεσαι και να επικοινωνεις με εναν τροπο που υπαγεται στην κουλτούρα διαδικτυακης εκφρασης της αναλογης ταυτοτητας που εχεις στην φυσικη σου υποσταση! Η ταυτοτητα δεν ειναι μια, δεν ειναι στασιμη, ειναι ψυχοδυναμικη, ειναι διαρκως υπο κατασκευη και αλοτροιωση, η ταυτοτητα ειναι ενα συνεχες, ενα πολυδιαστατο φαινομενο, θυμιζει κατι απο παραλληλα συμπαντα, δεν εισαι ποτε ιδιος οσο και να το προσπαθησεις, δεν γινεται, αλλα ουτε και πρεπει...γιατι στην ουσια, ολη αυτη η πανδαισια απο αντιδρασεις, μιμισεις, ασυνειδητες και ενσυνειδητες εκφρασεις, και "χαμελεοντικης" αλλαγης ειναι ενα συλλογικο πορτοφολιο που σε αντιπροσωπευει. Επισης, οσο πιο αδιαφορος, στανταρντ, μπεισικ, ομοιομορφος ειναι ο χαρακτηρας που αναδειχνεις, οσο πιο ρετουσαρισμενος (ωστε μετα βιας να φαινεται ενα ανθρωπινο ων), τοσο πιο πολυ μπορεις να αρεσεις σε μεγαλυτερο κοινο, γιατι τα χαρακτηριστικα σου ειναι τοσο νεουτραλ. Οπως τα φαγητά στα μακτοναλτνς, ειναι ανωστα και απλα, ωστε να αρεσουν σε ολους το ιδιο. Ολο αυτο το πνευμα της νεουτραλιτι ειναι αριστα συνδεδεμενο με το πνευμα της παγκοσμιοποιησης, της ομοιομορφιας, της συμορφωσης που σιγα σιγα κυριαρχεί τον πλανήτη. Για να αποδράσουμε τις πληγές του φασισμού αλλα ταυτόχρονα να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες της αίσθησης του ανηκειν...ανατρέχουμε στην ωμογενοποιηση. . . Για να διαγραφεις απο το ιντερνετ τωρα, εξαρταται το ποσο βαθια ησουν μεσα εξαρχης και κατα ποσο θελεις να διαγραφεις εντελως απο καθε βαση δεδομενων που υπαρχει. Η απαντηση ειναι απλη, φυσικα δεν μπορεις να διαγραφεις, τα στοιχεια σου εχουν ηδη χρησιμοποιηθει απο δημοσκοπησεις απο ερευνες και απο διαφημιστες. Για να δηλωθεις ως πολιτης εχεις περαστει σε βάση δεδομενων, για να κανεις ηλεκτρονικη αγορα πρεπει να διακινηθουν ηλεκτρονικα οι πληροφοριες. Δεν υπαρχει νοημα να διαγραφεις ομως, τι να κανεις εκτος απο το διαδικτυο...τι να κανεις μονος εξω στο δασος. Βεβαια υπαρχει τροπος να σταματησεις τα βηματα σου. Απλα διαγραφεις καθε λογαριασμο σου, μενει οτι εχεις δημοσιευσει (οχι σε ολες τις σελιδες) στασιμο και ξεπερασμενο, ακυρωνεις τις καρτες σου, διαγραφεις τα μειλ σου και δεν ξαναμπαινεις στο ιντερνετ. Αλλα τι να την κανεις τοση ανωνυμια...παραπεμπει σε κρυπτομανια. Εφοσον δεν μου κλεβουν τα στοιχεια της καρτας και μου παιρνουν τα λεφτα τοτε δεν με νοιαζει καθολου το ποιος εχει τα στοιχεια μου, εχω την δυναμη να μπλοκαρω οποιον θελω, εχω επιγνωση των ρισκων που ελοχευει το διαδικτυο, υπαρχει ολοκληρο τμημα διωξης ηλεκτρονικου εγκληαμτος. Για ποιο λογο να διαγραφεις, αν ειναι τοσο ανασφαλες να υπαρχουν τα στοιχεια σου τοτε ειναι το ιδιο ανασφαλες να υπαρχεις εσυ στην πραγματικη σου ζωη, ως υποασταση, που μπορει και σε βλεπει ο κοσμος, που εχει το κρατος την φορολογικη σου δηλωση, που εχεις παει στον στρατο, που εχεις περπατησει στον δρομο και σε εχουν δει ποσα ατομα....τα στοιχεια σου ειναι παντού στο περιβαλλον και αφηνεις συνεχως ιχνη γιατι αφηνεις το μικρο θνητο σου αποτυπωμα σε αυτο τον κοσμο. Και υπο ενα τροπο, το να μην θελεις να παρεις μερος στην διακινηση των στοιχειων σου, τα οποια ερχονται ως φεεντμπακ σε μορφη "προτιμησεων" και διαφημισεων, ειναι σαν να απορριπτεις τον ιδιο τον υστερο καπιταλισμο, σαν να προσπαθουμε να φυγουμε απο ολη την κουλτουρα αυτου του οικονομικου/πολιτικου/κοινωνικου μοντελου που κυριευει. πως η διαμεσολάβηση των νέων τεχνολογιών επηρεάζει ή δεν επηρεάζει τη συμπεριφορά, την ταυτότητα, την προσωπικότητα των χρηστών, που επικοινωνούν μεταξύ τους; Περιγράψτε ένα παράδειγμα.
Πως επηρεάζει και πως δεν επηρεάζει. Αρχικά είναι το συνηθισμένο κλισέ να τα ρίχνουμε όλα στο κινητό, αποφεύγοντας μια εύλογη αιτιακή σχέση ανάμεσα στην επίπτωση και στην πηγή του προβλήματος. Η πηγή όλου του κάκου έχει γίνει το «ρημαδιασμένο το κινητό» όπου μικροί και μεγάλοι εγκλωβίζονται στην μικρή του οθόνη αγνοώντας τους γύρω τους και το περιβάλλον τους. Λες και αυτή η συσκευή μας ρουφάει την ψύχη και ευρύνεται για όλα τα κακά που έχουν προκληθεί σε αυτήν την κοινωνία, αλλά δεν κοιτάμε τίποτα παραπάνω από ένα μέσο και όχι έναν «δαίμονα». Υπάρχουν κάποιες κλασσικές φωτογραφίες όπου άνθρωποι μέσα στα βαγόνια του τρένου εν έτη 1923 θα διαβάζουν όλοι την δίκια τους εφημερίδα, κάτι που μπορεί να παραλληλιστεί άριστα με την εικόνα όλων των ανθρώπων στο μετρό να κοιτάνε το κινητό τους, το ίδιο με την τηλεόραση, κάποτε το χαζοκούτι που μας παίρνει τα μυαλά ήταν η τηλεόραση, το ραδιόφωνο… μέχρι και το βιβλίο! Φυσικά, “Η μικρή όλο διαβάζει τα βιβλία της και δεν μιλεί με τον άλλο κόσμο, έχει στραβωθεί εκεί με τις φαντασίες της”. Οι ομοιότητες είναι πανευκρινείς, όλα αυτά τα μέσα μετάδοσης πληροφοριών είναι ένας αποδιοπομπαίος τράγος για να ρίξουμε πάνω τους καθετί που πηγαίνει λάθος, από τις στενές οικογενειακές σχέσεις, μέχρι την μαζική κοινωνική νόηση. Κυρίως γιατί είναι η εύκολη λύση να ρίξουμε το πρόβλημα σε κάτι που φαίνεται, σε κάτι άμεσο και επιφανειακό, σε κάτι που μπορεί να καταστραφεί με πιθηκανθρωπική δράση. Η ρίζα του προβλήματος έχει μια ποικιλία από επιμέρους αίτια που διαφέρουν από κοινωνία σε κοινωνία αλλά και από μίκρο έως μάκρο συστημικό επίπεδο που δεν μπορώ να αναλύσω πλήρως σε μια παράγραφο, π.χ.: Το ότι βρισκόμαστε στην Digital Age και κυριαρχεί στον δυτικό κόσμο η νοοτροπία του θεάματος η οποία αρμόζει στο καπιταλισμό “μας” που κεφαλαιοποιεί την αμεσότητα της εικόνας… ή το ότι μια έφηβη προσπαθεί να ξεφύγει από τα αυστηρά πρότυπα που επιβάλλει με ασυνέπεια η μητέρα... ή ότι το κινητό παίρνει την μορφή του πανάγαθου γονέα/εραστή, πάντα εκεί να σου κρατάει συντροφιά, να σου δίνει πληροφορία, να σε απασχολεί, να μην νιώθεις μονός και αποκομμένος, να έχεις αυτή την υποτυπώδη αίσθηση κοινωνικής συναναστροφής και μόνιμης διαθεσιμότητας του αλλού (σε μορφή κινητού), ύπαρξη μεταιχμιακών δομών. Παραδόξως η συνομιλία που είχα με μια καθηγήτρια μου που μου εξιστορούσε τον έρωτα της δια μέσου χειροπιαστής αλληλογραφίας είχε τρομερή ομοιότητα, σε βαθμό πανομοιότητας, με δίκες μου εμπειρίες σχέσεων εξ αποστάσεως. Σαν να είχαμε ένα κοινό προφίλ, ένα κοινό μοτίβο πράξεων και αντιδράσεων… η λιτότητα του γράμματος όμως έδινε πολύ πιο βάση και συναισθηματική χροιά σε καθεμία από τις λέξεις που γραφόταν, που διαδικτυακά με όλα τα γνωστικά μέσα εικόνας/ήχου μεταφέρονται με πολύ πιο περίπλοκο τρόπο. Βρισκόμαστε σε ένα uncanny valley τηλεπικοινωνίας, που για να μπορεί να δουλέψει μια άνετη επικοινωνία πρέπει να υπάρχει ένα σταθερό ιντερνέτ και μια περιβαλλοντική άνεση, τα μέσα βασίζονται σε αυτό αλλά δεν είναι πάντα έτσι οι περιστάσεις οπότε δημιουργείται μια εξαναγκαστική επικοινωνία όπου « τα μέσα αγιάζουν τον σκοπό» και όπως είπα και στο προηγούμενο κείμενο, «συν-συγγράφουν» τις αποκρίσεις. Η αναπαράσταση του ατόμου μέσα από μια μικρή οθόνη τον ανθρωποποιεί σε μεγάλο βαθμό, γίνεται ένα άβαταρ και η ανικανότητα να των βιώσουμε με όλες τις αισθήσεις μας αναγκάζει να συμπληρώσουμε εμείς στοιχειά από την φαντασία, ή να χρησιμοποιήσουμε περιβαλλοντικά ερεθίσματα που όμως δεν μπορεί να είναι κοινά. Τα μέσα είναι ένα bottleneck στο οποίο προσαρμοζόμαστε. to edit. |
AuthorΓιωργος Δελημητρος Archives |